Tüketici Güven Endeksi Düşüşte: Ekonomik Belirsizlikler Etkili
Tüketici Güven Endeksi Düşüşte: Ekonomik Belirsizlikler Etkili
İçeride siyasi kovuşturmalarla başlayan, dünyada küresel ticaret savaşları ile büyüyen gerilim iklimi tüketici güvenine yansıdı. Ayın ilk yarısındaki tabloyu yansıtan endekse göre mart ayında 85,9 olan Tüketici Güven Endeksi, nisanda yüzde 2,3 düşerek 83,9 oldu. Bu düşüş, hem iç hem de dış faktörlerin etkisiyle gerçekleşti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Merkez Bankası iş birliği ile yürütülen Tüketici Eğilim Anketi, tüketici güveninin düşüşünü ortaya koydu. Siyasi alanda yaşanan gelişmeler ve ABD’nin açıkladığı gümrük tarife değişiklikleri, tüketici güveninde olumsuz bir etki yarattı.
Düşen Güven Endeksi
Tüketici Güven Endeksi, 0-200 aralığında değer alabilen bir göstergedir. 100’den büyük olması, tüketici güveninde iyimser bir durumu yansıtırken, 100’den küçük olması kötümser bir durumu ifade eder. Nisan ayında endeksin 83,9’a düşmesi, tüketici güveninde ciddi bir azalma olduğunu gösteriyor.
Endeksin düşüşü, tüketicilerin genel ekonomik gidişat ve kendi mali durumlarına ilişkin beklentilerini olumsuz etkiledi. Tüketici Eğilim Anketinin örnek büyüklüğü aylık 4 bin 884 haneden oluşuyor ve bu anket, hanelerin ekonomik durumunu ölçmek için önemli bir araçtır.
Kötümser Beklentiler
Hanelerin kendi maddi durumları ve genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirmeleri, nisan ayında daha da kötümser hale geldi. Mevcut dönemde hanelerin maddi durumu alt endeksi, martta 70,9 iken, nisanda yüzde 2,5 düşüşle 69,1’e geriledi. Gelecek on iki ayda hanelerin maddi durum beklentisi de azalarak 84,3 seviyesine indi.
Genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirmelerde de benzer bir düşüş gözlemlendi. Mevcut dönemde genel ekonomik duruma ilişkin alt endeks, yüzde 0,6 düşüşle 55,6’ya geriledi. Bu durum, tüketicilerin ekonomik belirsizliklere karşı duyarlılığını artırdı.
Tasarruf Eğilimleri
Tüketicilerin harcama yerine tasarruf etme eğilimleri de artış gösterdi. Nisan ayında hanelerin mali durumunu yansıtan endeks, yüzde 0,6 düşerek 79,8’e geriledi. Bu durum, tüketicilerin mevcut ekonomik koşullarda harcama yapmaktan kaçındığını gösteriyor.
Mevcut dönemde dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluk alt endeksi, yüzde 5,3 düşüş kaydetti. Gelecek üç ayda yarı dayanıklı tüketim mallarına harcama eğilimi de yüzde 1,5 azaldı. Tüketicilerin tasarruf etme isteği, ekonomik belirsizliklerin etkisiyle artış gösteriyor.
Seçim ve Güven İlişkisi
Tüketici güveni ile seçim beklentileri arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Düşen güven düzeyi, seçim beklentileri üzerinde etkili olmaktadır. Seçim dönemlerinde tüketici güveninin artması, iktidar partileri lehine sonuçlar doğurabiliyor.
Mayıs 2023 Genel Seçimleri sürecinde tüketici güveninin artması, iktidar partisinin zaferle çıkmasında etkili oldu. Ancak ekonomik gidişatta yaşanan bozulmalar, güven endeksinin sert bir şekilde düşmesine neden oldu.
Refah Göstergeleri ve Enflasyon Beklentileri
Ev ve otomobil satın alma eğilimleri, tüketici güveninin somutlaştığı alanlar arasında yer alıyor. Ancak bu göstergeler, güven endeksinin bileşenleri içinde en düşük değerlerde kalmaya devam ediyor. Konut satın alma beklentisi, hala en dip seviyelerde bulunuyor.
Enflasyon beklentileri de olumsuz yönde seyrediyor. Nisan ayında tüketicilerin enflasyon beklentileri, geçen on iki aylık döneme göre yüzde 6 düşüşle 56 seviyesine geriledi. Bu durum, tüketicilerin gelecekte fiyat artışları konusunda endişeli olduğunu gösteriyor.
