Türkiye'de Depozitosu Olan Ambalajlar Sistemi: Sıfır Atık Hedefi İçin Yeni Bir Adım
Türkiye'de Depozitosu Olan Ambalajlar Sistemi: Sıfır Atık Hedefi İçin Yeni Bir Adım
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yıl sonuna kadar tüm illerde hayata geçirilecek 'Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA)' sistemi ile ilgili 11 soruda merak edilenleri yanıtladı. Bu sistem, Sıfır Atık hareketinin yeni bir adımı olarak tanımlandı. Bakanlığın sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, sistemin işleyişi ve detayları açıklandı.
Depozito Yönetim Sistemi (DYS) Nedir?
Depozito Yönetim Sistemi (DYS), belirli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen ürünlerin tüketilmesi sonrasında iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı bir sistemdir. Bu sistem, ambalajların geri dönüşümünü teşvik ederek çevresel sürdürülebilirliği artırmayı hedefler. Tüketiciler, satın aldıkları ürünlerin ambalajlarını geri iade ederek depozito bedelini geri alabilirler.
Bu sistemin sağladığı faydalar arasında, ambalajların kaynağında ayrı toplanması ve geri dönüşüm değerinin korunması yer alır. Ayrıca, doğal kaynakların korunmasına ve karbon emisyonlarının azaltılmasına katkı sağlar. Bu sayede, 2053 Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşılması hedeflenmektedir.
Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) Uygulaması Nedir?
Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) uygulaması, tüketicilerin iade süreçlerinde kullanacağı mobil uygulamadır. Bakanlık tarafından tescil edilmiş makineler ve manuel iade noktalarında tüketiciler, DOA mobil uygulamasını kullanarak depozito iadelerini gerçekleştirebilirler. Bu uygulama, kullanıcı dostu bir arayüze sahiptir.
Uygulama, Android ve iOS store mağazalarından ücretsiz olarak indirilebilir. Karekod okutularak çalışan uygulama ile depozito iade makinelerine bırakılan ambalajlar için depozito bedeli tüketicinin e-cüzdanında birikir. Bu bakiye, QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS cihazlarında kullanılabilir.
DOA Uygulaması Nasıl Çalışır?
DOA uygulaması, kullanıcıların depozito iadelerini kolaylaştırmak için tasarlanmıştır. Tüketiciler, ambalajlarını iade ettiklerinde, depozito bedeli e-cüzdanlarında birikir. Bu sistem, kullanıcıların geri dönüşüm süreçlerine aktif katılımını teşvik eder.
Tüm finansal akışlar, Türkiye Emlak Katılım Bankasının alt yapısı üzerinden DOA mobil uygulaması altında e-cüzdan entegrasyonu ile yürütülmektedir. Biriken bakiye, banka hesaplarına da havale edilebilir. Bu özellik, kullanıcıların finansal işlemlerini kolaylaştırır.
Uygulama Ne Zaman Başlayacak?
Sakarya'da başlatılan uygulama, 2025 yılı sonuna kadar ülke genelinde her il ve her ilçede hayata geçirilecektir. Bu süreç, Türkiye genelinde geri dönüşüm bilincinin artırılmasına katkı sağlayacaktır. Uygulamanın yaygınlaşması, çevresel sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşımaktadır.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, bu sistemin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için çeşitli kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmaktadır. Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA), depozito yönetim sisteminin yöneticisi olarak görev alacaktır.
Yıllık Geri Kazanım Hedefleri
Türkiye genelinde 783 bin kilometrekarelik coğrafyada yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanması öngörülmektedir. Bu hedef, geri dönüşüm oranlarının artırılması ve çevresel etkilerin azaltılması açısından kritik bir öneme sahiptir. Ambalajların geri kazanımı, doğal kaynakların korunmasına yardımcı olur.
Bu sistemle birlikte, ülke ekonomisine yıllık yaklaşık 520 milyon avro katma değer sağlanması hedeflenmektedir. Ekonomik faydaların yanı sıra, çevresel sürdürülebilirlik de sağlanacaktır. Bu durum, toplumun genel refahına katkıda bulunacaktır.
Hangi Ambalajlara Depozito Ödenecek?
Cam, plastik ve alüminyum malzemeden yapılmış 0, 1 litre ile 3 litre arasındaki tek kullanımlık ambalajlar zorunlu depozito kapsamına alınmıştır. Üzerlerinde depozito logosu bulunan bu ambalajlar için depozito bedeli ödenecek. Bu uygulama, geri dönüşüm süreçlerini teşvik edecektir.
Bu sistem, tüketicilerin geri dönüşüm bilincini artırmayı hedeflemektedir. Tüketiciler, ambalajlarını iade ederek hem çevreye katkıda bulunacak hem de ekonomik fayda sağlayacaklardır. DOA sistemi, Türkiye'nin çevresel hedeflerine ulaşmasında önemli bir rol oynayacaktır.
